Przemysław Jedlecki "zachorował" na SilesięPortal.Katowice.pl, 2008.02.01, Marian Siniec, "Uparcie i jawnie"
Przemysław Jedlecki, jeden z czołowych dziennikarzy katowickiej Gazety Wyborczej zacz±ł bez opamiętania pisać o "Silesii". NajwyraĽniej przestaje już nad tym panować, ponieważ pisze o promowanej przez siebie nazwie aglomeracji katowickiej już nawet w artykułach, które nie dotycz± kwestii tej nazwy! Niebawem nie będziemy mogli przeczytać żadnego artykułu w Wyborczej, w którym pan Jedlecki nie wyskakiwałby znowu z rewelacj± o tym, jak wspaniał± nazw± jest "Silesia". Zgadza się - jest to nazwa przepiękna. Cóż jednak, kiedy dla nazwania aglomeracji katowickiej idiotyczna. Nie pomoże sprzeciw internautów, nie wskóra protest autorytetów polskiej nauki - pan Jedlecki nadal będzie uparcie tr±bił o swojej "Silesii".
Każdy ma prawo do swojego "widzi mi się", już sama Natalia Kukulska ¶piewała przed laty "Każdy ma jakiego¶ bzika". Dlatego można rozumieć, że Przemysław Jedlecki chciałby pracować nie w katowickiej Gazecie Wyborczej, ale w silesiańskiej (czyt. ¶ile¶iańskiej). Ale dlaczego, do jasnego pioruna, na siłę zaszczepia on swojego "bzika" w głowach bogu ducha winnych współmieszkańców?! Niech on sobie prywatnie nazywa nieistniej±ce miasto nazw± regionu, niech sobie nazywa je nawet nazw± kraju, albo co tam, ¶miało - kontynentu! Ale dlaczego zaraża nas, przy każdej możliwej okazji, swoim prywatnym nieszczę¶ciem. Jego silesiofilia przybiera już coraz cięższ± formę. Nie tylko promuje irracjonaln± i oprotestowana przez naukowców nazwę, ale dopuszcza się już fałszowania rzeczywisto¶ci! W artykule z końca stycznia o projektach ustawy aglomeracyjnej, na temat oczywi¶cie zgoła inny niż problem nazwy aglomeracji, swoim "zbzikowanym" zwyczajem wtr±ca wiadome trzy grosze:
"Naukowców trzeba pochwalić za jedn± rzecz. W swoim projekcie używaj± nazwy Regionalny Zwi±zek Komunalny Silesia. To miłe, bo Czytelnicy Gazety Wyborczej już dawno zdecydowali, że Silesia to najlepsza nazwa dla metropolii" P. Jedlecki "Przepis na metropolię, czyli groch z kapust±", G. Wyborcza 2008.01.29
Otóż jest to kłamstwo i jawna manipulacja. Przemysław Jedlecki powołuje się na sondę w serwisie gazeta.pl/katowice, która została uruchomiona po długiej i intensywnej kampanii promuj±cej nazwę "Silesia". Na zadane tam pytanie "Jak powinna się nazywać metropolia?" tylko 51% internautów opowiedziało się za "Silesi±" (stan z 08.01.30). Natomiast po jednym tylko artykule w sondzie na gazeta.pl/wroclaw na pytanie "Czy katowicka aglomeracja ma prawo do nazwy Silesia?" aż 73% internautów zagłosowało przeciw (stan z 08.01.30)! Widać więc jasno, że zdecydowana większo¶ć czytelników Gazety Wyborczej jest przeciwna nazwie "Silesia". Chyba, że wrocławianie s± dla Gazety Wyborczej jakim¶ gorszym gatunkiem czytelników.
Pytaniem jest, czy Przemysław Jedlecki kiedy¶ się w swoim szale opamięta. Czy zrozumie jak wielk± krzywdę wyrz±dza całemu regionowi używaj±c jego nazwy dla opisania jednego miasta. Region, którego czę¶ci leż± w granicach aż czterech państw i siedmiu województw, nie można przecież sprowadzać do jednego, nawet największego czy najukochańszego miasta. Tak po prostu nie wolno. To nie jest sklep, boisko, portal internetowy czy mydło, które można nazwać jakkolwiek. To jest miasto - geograficzna jednostka administracyjna, punkt na mapie ¶wiata!
Jak możemy więc pomóc panu Jedleckiemu? Czy mieszkańcy regionu powinni dybać na niego pod redakcj± i wręczać mu pluszaki w oznace sympatii, czy może grono profesorskie historii i geografii powinno urz±dzić dziennikarzowi lekcję gdzie ten ¦l±sk w ogóle leży? Chyba nie. Panu Jedleckiemu nie można odmówić tego, że zależy mu na regionie - przynajmniej na tej przemysłowej czę¶ci województwa, które uważa za region. Zależy mu i nikomu nie trzeba tego udowadniać. Można to wyczytać z jego niezliczonych artykułów. Należy wierzyć więc, że w końcu przystanie i zdobędzie się na szersz± refleksję. Szersz± niż to, zacie¶niaj±ce my¶lenie, podwórko familoków. Może w końcu przejrzy na oczy i zrozumie, że Silesia to jest co¶ dużo więcej niż okręg katowicki, i że dobre chęci to za mało.
Województwo ¶l±skie - jedno z 16 województw, jednostka samorz±du terytorialnego i jednostka podziału administracyjnego Polski. Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 na mocy Ustawy o samorz±dzie województwa z 5 czerwca 1998. Stolic± województwa s± Katowice. Województwo ¶l±skie jest jedynym województwem w Polsce, w którym jest więcej powiatów grodzkich (19) niż powiatów ziemskich (17).
HISTORIA. Obecne województwo ¶l±skie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego: katowickiego (oprócz gmin powiatów olkuskiego1 i chrzanowskiego oraz gminy Brzeszcze z powiatu o¶więcimskiego), bielskiego (oprócz gmin powiatów suskiego, wadowickiego i o¶więcimskiego), częstochowskiego (oprócz gmin znajduj±cych się obecnie w powiatach oleskim (6 gmin), pajęczańskim (3 gminy), radomszczańskim (2 gminy) i włoszczowskim (3 gminy), 1 Gmina miejska Sławków znalazła się pocz±tkowo w powiecie olkuskim w woj. małopolskim. 1.I.2002 została, przeniesiona do powiatu będzińskiego w woj. ¶l±skim. W latach 1922-1939 istniało pierwsze polskie województwo ¶l±skie, które miało status obszaru outonomicznego w kraju - było ono złożone jedynie w ziem ¶l±skich, przyznanych Polsce w 1922 roku. W latach 1945-1950 istniało województwo ¶l±sko-d±browskie, którego obszar po czę¶ci pokrywał się z dzisiejszym województwem ¶l±skim - zostało ono podzielone na póĽniejesze województwa katowickie i opolskie.
GEOGRAFIA. Położenie:Województwo ¶l±skie jest położone na południu Polski, nad górn± Wisł±, Odr± i Wart± i graniczy z Czechami i Słowacj±. Pod względem geograficzno-fizycznym na terenie tego województwa znajduj± się: Wyżyna ¦l±ska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Pagóry Jaworznickie, Kotlina O¶więcimska, Płaskowyż Głubczycki, Płaskowyż Rybnicki, Beskid ¦l±ski, Beskid Żywiecki, Beskid Mały, Kotlina Żywiecka. Geografia historyczna - podział powierzchni województwa ¶l±skiego: 48% - Górny ¦l±sk należ±cy do ¦l±ska (¦l±sk Cieszyński, ziemia pszczyńska, Górno¶l±skie Zagłębie Węglowe: ziemia lubliniecka, ziemia bytomska, ziemia katowicko-mysłowicka, ziemia rybnicko-raciborska, ziemia toszecko-gliwicka), 46% - ziemia krakowska należ±ca historycznie do Małopolski (Zagłębie D±browskie, Żywiecczyzna, ziemia częstochowska), 7% - ziemie należ±ce historycznie do Wielkopolski (ziemia sieradzka, ziemia wieluńska).
TRANSPORT I KOMUNIKACJA. Komunikacja: Przez województwo ¶l±skie przebiega szereg linii kolejowych. Silnie rozwinięta jest też sieć dróg. Biegnie tędy Autostrada A4, E40 (trasa europejska), E75 (trasa europejska) oraz kilkana¶cie dróg krajowych i dróg wojewódzkich. Budowana jest kolejna autostrada - A1. Znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Komunikacja miejska to przede wszystkim KZK GOP i MZK Jastrzębie Zdrój. Transport kolejowy:Województwo ¶l±skie stanowi jeden z największych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce - pasażerskiej i towarowej. Z katowickiego dworca kolejowego odjeżdżaj± poci±gi wszystkich kategorii, w tym EuroCity i InterCity, zapewniaj±ce poł±czenia z największymi miastami w Polsce oraz z Czechami, Słowacj±, Węgrami, Austri± i Niemcami. Duż± rolę odgrywaj± przewozy tranzytowe, także międzynarodowe. Funkcjonuj± tu cztery kolejowe przej¶cia graniczne: Zebrzydowice-Piotrowice, chałupki-Bogumin, Zwardoń-Skalite, Cieszyn-Czeski Cieszyn. Transport lotniczy: W odległo¶ci ok. 30 km na północ od centrum Katowic znajduje się międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Ma on terminal pasażerski oraz terminal cargo. Port obsługuje stałe poł±czenia rejsowe z ponad dwudziestoma lotniskami liniami lotniczymi: Air France, Centralwings, EuroLOT, LOT, Lufthansa, Wizz Air oraz Rainair. W województwie ¶l±skim znajduj± się też lotniska sportowe: w Katowicach (lotnisko Muchowiec), w Rybniku (lotnisko Gotartowice), w Gliwicach, Bielsku-Białej, Częstochowie. Transport wodny: Port Gliwice obecnie wraz ze stacj± kolejow±, terminalem celnym, wolnym obszarem celnym, baz± magazynow±, parkingami i biurami jest jednym z elementów ¦l±skiego Centrum Logistyki. Port w Gliwicach uważany jest za najnowocze¶niejszy i najbardziej uniwersalny port ¶ródl±dowy w kraju. Poprzez sieć kanałów i rzekę Odrę poł±czony jest on z siecia kanałów niemieckich (Berlin) oraz morzem Bałtyckim.
OPIEKA MEDYCZNA. O¶rodki zdrowia: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 1 im. prof. Józefa Gasińskiego w Tychach, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3 w Rybniku, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. ¶w. Barbary w Sosnowcu, Wojewódzki Szpital Zespolony im. prof. dr Witolda Orłowskiego w Częstochowie, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Naj¶więtszej Maryi Panny w Częstochowie, Miejski Szpital im. dr. T. Chałubińskiego w Częstochowie, Szpital Hutniczy w Częstochowie, Wojewódzki Szpital Zespolony w Częstochowie, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Lublińcu, Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie, Szpital MSWiA w Katowicach, 106 Szpital Wojskowy z Przychodni±-Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gliwicach, Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach, ¦l±skie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Częstochowskie Regionalne Centrum Chorób Serca i Naczyń, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach, Beskidzkie Centrum Onkologii im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej, Centrum Psychiatrii w Katowicach, Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny im dr Emila Cyrana w Lublińcu, Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku, Wielospecjalistyczny Szpital w Jaworznie, Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. dr Alojzego Pawelca w Wodzisławiu ¦l±skim, Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej w Piekarach ¦l±skich, Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny ¦l±skiej Akademii Medycznej w Katowicach, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach ¦l±skich, Wojewódzki O¶rodek Lecznictwa Odwykowego i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Gorzycach, Górno¶l±skie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach, Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu, Wojewódzki Zakład Opieki Zdrowotnej nad Matk±, Dzieckiem i Młodzież± w Częstochowie, Wojewódzkie Centrum Pediatrii Kubalonka w Istebnej, Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Jastrzębiu-Zdroju, Chorzowskie Centrum Pediatrii i Onkologii im. dr. E. Hankego, ¦l±ski Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu, Zespół Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych w Katowicach, Szpital ¦l±ski w Cieszynie.
PRZEMYSŁ. Górno¶l±ski Okręg Przemysłowy, zajmuj±cy centraln± czę¶ć województwa, jest najsilniej uprzemysłowionym obszarem Polski. W województwie wyróżniamy jeszcze podmioty: Rybnicki Okręg Węglowy, Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy, Bielski Okręg Przemysłowy, Częstochowski Okręg Przemysłowy, Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Gliwicka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Zakłady przemysłowe: kopalnie węgla kamiennego: Jastrzębska Spółka Węglowa; huty żelaza i metali nieżelaznych: Huta Katowice, Huta Bankowa, Huta Częstochowa, Huta Będzin, Huta Łaziska; koksownie: Koksownia PrzyjaĽń, Koksownia Radlin; przemysł motoryzacyjny: Fiat Auto Poland w Bielsku-Białej i zakłady Opel GM w Gliwicach; przemysł chemiczny; przemysł włókienniczy - największe o¶rodki to Częstochowa i Lubliniec; przemysł materiałów budowlanych; przemysł energetyczny: Elektrownia Rybnik, Elektrownia Jaworzno III, Elektrownia Jaworzno II, Elektrownia Łagisza, Elektrociepłownia Będzin, Elektrownia Por±bka-Żar. Zasoby surowców mineralnych: pokłady węgla kamiennego, pokłady rud żelaza, pokłady rud cynku i ołowiu.
NAUKA I O¦WIATA: Szkoły wyższe: Akademia Ekonomiczna, Akademia Muzyczna, Akademia Polonijna, Akademia Wychowania Fizycznego, Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Górniczo-Hutnicza, Akademia Techniczno-Humanistyczna, Akademia im. Jana Długosza, Bielska Wyższa Szkoła Biznesu i Informatyki im. J. Tyszkiewicza, Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczo¶ci, Górno¶l±ska Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Turystyki, Górno¶l±ska Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Górno¶l±ska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczo¶ci, Międzynarodowa Szkoła Bankowo¶ci i Finansów, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, wydział tańca współczesnego, Politechnika ¦l±ska, Wyższa Szkoła Lingwinistyczna, Politechnika Częstochowska, Polska Akademia Nauk, Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, ¦l±ska Akademia Medyczna, Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej, ¦l±ska Wyższa Szkoła Informatyki, ¦l±ska Wyższa Szkoła Zarz±dzania, Uniwersytet ¦l±ski, Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej, Wyższa Szkoła Bankowa, Wyższa Szkoła Administracji, Wyższa Szkoła Bankowo¶ci i Finansów, Wyższa Szkoła Bankowo¶ci i Finansów, Wyższa Szkoła Biznesu, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna, Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Instytut Pedagogiki, Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego, Wyższa Szkoła Sztuk Performatywnych, Wyższa Szkoła Sztuki Stosowanej, Wyższa Szkoła Techniczna, Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych, Wyższa Szkoła Umiejętno¶ci Społecznych, Wyższa Szkoła Zarz±dzania i Nauk Społecznych, Wyższa Szkoła Humanitas, Wyższa Szkoła Zarz±dzania Marketingowego i Języków Obcych, Wyższa Szkoła Zarz±dzania Ochron± Pracy, Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych, Wyższe ¦l±skie Seminarium Duchowne, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych.
KULTURA. Biblioteki: Biblioteka ¦l±ska. Muzea: Muzeum ¦l±skie, Muzeum Górno¶l±skie, Muzeum ¦l±ska Cieszyńskiego, Muzeum Zagłębia, Muzeum Górnictwa Węglowego, Tyskie Muzeum Piwowarstwa, Muzeum Maszyn Biurowych, Muzeum No¶ników Danych, Muzeum Prawa i Prawników Polskich, Muzeum Geologii Złóż, Muzeum Archidiecezjalne, Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów, Muzeum Najmniejszych Ksi±żek ¦wiata Zygmunta Szkocnego, Muzeum Biograficzne P. Stellera, Muzeum Sztygarka, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Historii Jaworzna, Muzeum Dzwonków, Centralne Muzeum Pożarnictwa, Centrum Scenografii Polskiej, Górno¶l±ski Park Etnograficzny, ¦l±skie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, Izba ¦l±ska, Sztolnia Czarnego Pstr±ga, Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, Skansen górniczy "Królowa Luiza", Skansen podziemny "Guido", Zabytkowa kopalnia "Ignacy", Państwowe Muzeum Wnętrz Zabytkowych, Muzeum Prasy ¦l±skiej, Skansen Zagroda Wsi Pszczyńskiej. Teatry: Teatr ¦l±ski, Teatr Zagłębia, ¦l±ski Teatr Tańca, Teatr Rozrywki, Teatr GuGalander, Teatr Ateneum, Teatr Korez, Teatr Cogitatur, Teatr Nowy, Teatr Locus, Teatr Iluzji, Teatr Domisol, Teatr Mały, Teatr Gry i Ludzie, Teatr Dzieci Zagłębia, Teatr Wielkie Koło, Teatr Peventorium, Teatr Lalki i Aktora "Arena", Gliwicki Teatr Muzyczny, Kinoteatr Rialto, Kinoteatr Tęcza, Kinoteatr Bałtyk, Kinoteatr X, Suka Off, Teatr Ziemi Rybnickiej, Teatr Polski, Teatr Lalek "Banialuka", Teatr im. Adama Mickiewicza, Teatr From Poland, Teatr im. Adama Mickiewicza. Muzyka: Filharmonia ¦l±ska, Filharmonia Zabrzańska, Filharmonia Częstochowska, Opera ¦l±ska, Estrada ¦l±ska, Rawa Blues Festiwal, Metalmania, Mayday Festiwal, Off Festival, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. G. Fitelberga, Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Wojskowych, Państwowy Zespół Pie¶ni i Tańca "¦l±sk".
TURYSTYKA I WYPOCZYNEK. Beskid ¦l±ski jest terenem turystycznym, na jego terenie znajduj± się liczne o¶rodki sportów zimowych, a także bazy turystyczne oraz szlaki turystyczne. Województwo ¶l±skie jest miejscem o dużej liczbie jezior (szczególnie sztucznych) - wiele z nich umożliwia uprawianie sportów wodnych, np. zbiornik Pogoria w D±browie Górniczej czy Zalew Rybnicki w Rybniku. na terenie województwa ¶l±skiego znajduj± się tereny pieszych wędrówek, wspinaczki skałkowej oraz speleologii na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej tzn. Szlak Orlich Gniazd. Miejscowo¶ci wypoczynkowe województwa ¶l±skiego: Szczyrk, Ustroń, Wisła, Kroczyce, Istebna, Brenna, Korbielów, Zwardoń, Rudy. Obiekty turystyczne województwa ¶l±skiego: Klasztor na Jasnej Górze w Częstochowie, Zamek w Pszczynie, Zamek Piastowski w Gliwicach, Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach, Zamek w Rybniku, Radiostacja gliwicka, Stare Miasto w Gliwicach, Zamek w Będzinie, Zamek w Chudowie, Zamek w Lublińcu, Zamek w Podzamczu koło Ogrodzieńca, Zamek w Olsztynie koło Częstochowy, Skansen górnictwa "Luiza" i "Guido" w Zabrzu, Kopalnia Rud Srebrono¶nych w Tarnowskich Górach, Skansen Kolei W±skotorowych w Rudach, Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, Trójk±t Trzech Cesarzy w Mysłowicach, Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Ko¶ciół pw. Wniebowzięcia Naj¶więtszej Maryji Panny w Rudach, Zabytki jurysdykcji karnej, Bazylika ¶w. Antoniego w Rybniku, Ko¶ciół ¶w. Mikołaja z XIII wieku w Lublińcu, Gotycki ko¶ciół pw. ¶w. Trójcy w Wodzisławiu ¦l±skim z II poł. XV w., Ko¶ciół ¶w. Katarzyny z 1534 r. w Rybniku, Kolegiata ¦w. Wojciecha i ¶w. Katarzyny z XVI w. w Jaworznie, Dwór obronny w Jastrzebiu-Zdroju, Park Zdrojowy w Jastrzębiu-Zdroju, Zamek Sułkowskich w Bielsku-Białej, Katedra ¶w. Mikołaja w Bielsku-Białej, Ko¶ciół ¶w. Jakuba w Lubszy k/Lublińca z XIV w., Stare Miasto w Cieszynie XIII-XX w., Góra Zamkowa w Cieszynie XI-XIX w., Kaplica Zamkowa na Górze Zamkowej w Cieszynie (Rotunda) XI/XII w., Relikty wieży ostatecznej obrony i fragmentów zamku w na Górze Zamkowej w Cieszynie XII-XVI w., Wieża "Piastowska" na Górze Zamkowej w Cieszynie XIV w., Ko¶ciół ¶w. Marii Magdaleny w Cieszynie z nekropoli± Piastów ¦l±skich XIII-XIX w.
PRZYRODA. Na terenie województwa ¶laskiego znajduj± się kompleksy le¶ne, których historyczne i umowne nazwy to: Bory Niemodlińskie, Bory Stobrawskie, Lasy Lubliniecko-¦wierklanieckie, Lasy Raciborskie, Lasy Pszczyńskie. Parki krajobrazowe województwa ¶l±skiego: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, Babiogórski Park Narodowy, Park Krajobrazowy Beskidu Małego, Park Krajobrazowy Beskidu ¦l±skiego, Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, Park Krajobrazowy Lasy nad Górn± Liswart±, Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Park Krajobrazowy Stawki, Załęczański Park Krajobrazowy, Żywiecki Park Krajobrazowy, Rezerwat przyrody Dolina Żabnika, Rezerwat sasanek.
SPORT. Ważniejsze kluby sportowe województwa ¶l±skiego: AZS Częstochowa, AWF Mickiewicz Katowice, AZS AWF Katowice, AZS US Katowice, Błękitni Aniołów, GKS Katowice, HC GKS Katowice, Hetman Szopienice, HKS Szopienice, Rozwój Katowice, MK Katowice, MKS Pałac Młodzieży Katowice, Naprzód Janów Katowice, Policyjny Klub Sportowy Katowice, Sparta Katowice, D±b Katowice, EKS Katowice, FC Katowice, Górnik Katowice, KS Baildon Katowice, Pogoń Katowice, Zagłębie Sosnowiec, Czarni Sosnowiec, GKS Płomień Milowice, Victoria Lubliniec, K.P. Polska Energia SSA Sosnowiec, Piast Gliwice, Carbo Gliwice, Polonia Bytom, Szombierki Bytom, Górnik Miechowice, Rozbark Bytom, Stal Bobrek Bytom, Browary Tyskie Bobry Bytom, Zefir Bytom, Górnik Zabrze, Gwarek Zabrze, Walka Zabrze, Sparta Zabrze, Slavia Ruda ¦l±ska, Grunwald Ruda ¦l±ska, Urania Ruda ¦l±ska, GKS 71 Tychy, GKS Tychy, Ruch Chorzów, Raków Częstochowa, AKS Chorzów, Dynamit Chorzów, Alba Elcho Chorzów, Szczakowianka Jaworzno, Victoria Jaworzno, Vitoria Częstochowa, RKS Grodziec, ¦l±sk ¦więtochłowice, Naprzód Lipiny, KS Strzybnica, CKS 1924 CzeladĽ, Concordia Knurów, Ruch Radzionków, MMKS D±browa Górnicza, Sparta Lubliniec, ROW Rybnik, RKM Rybnik, RMKS Rybnik, TS Volley Rybnik, Odra Wodzisław, GKS Jastrzębie, Piast Cieszyn (obecnie Mieszko-Piast), KS Jastrzębski Węgiel, BKS Stal Bielsko-Biała, TS Podbeskidzie Bielsko-Biała, KS Naprzód 23 Rydułtowy dawny GKS, KS Wisła Ustronianka, Włókniarz Częstochowa.
PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY: Powiaty ziemskie województwa ¶l±skiego: powiat cieszyński, wodzisławski, będziński, bielski, żywiecki, tarnogórski, częstochowski, zawierciański, gliwicki, raciborski, pszczyński, mikołowski, kłobucki, lubliniecki, rybnicki, myszkowski, bieruńsko-lędziński. Miasta województwa ¶l±skiego: Katowice, Częstochowa, Sosnowiec, Gliwice, Zabrze, Bytom, Bielsko-Biała, Ruda ¦l±ska, Rybnik, Tychy, D±browa Górnicza, Chorzów, Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój, Mysłowice, Siemianowice ¦l±skie, Będzin, Żory, Tarnowskie Góry, Piekary ¦l±skie, Racibórz, ¦więtochłowice, Zawiercie, Wodzisław ¦l±ski, Knurów, Mikołów, Cieszyn, Czechowice-Dziedzice, CzeladĽ, Myszków, Żywiec, Lubliniec, Czerwionka-Leszczyny, Pszczyna, Łaziska Górne, Rydułtowy, Bieruń, Pyskowice, Orzesze, Radlin, Radzionków, Lędziny, Ustroń, Skoczów, Pszów, Kłobuck, Wisła, Blachownia, Wojkowice, Poręba, Kalety, Imielin, Miasteczko ¦l±skie, Łazy, Sławków, Koniecpol, Szczyrk, Siewierz, KuĽnia Raciborska, Krzepice, Ogrodzieniec, Żarki, WoĽniki, Szczekociny, Toszek, Strumień, Wilamowice, Koziegłowy, Krzanowice, Pilica, So¶nicowice.
WOJEWODOWIE. Wojewodowie ¦l±scy (1922-1939): Józef Rymer, Antoni Schultis, Tadeusz Koncki, Mieczysław Bilski, Michał Grażyński. Przewodnicz±cy Wojewódzkiej Rady Narodowej: Jerzy Ziętek. Wojewodowie ¦l±sko-D±browscy (1945-1948): Jerzy Ziętek, Aleksander Zawadzki. Wojewodowie Katowiccy (1952-1997): Bolesław Jaszczuk, Jerzy Ziętek, Stanisław Kiermaszek, Zdzisław Legomski, Henryk Lichoń, Roman Paszkowski, Tadeusz Wnuk, Wojciech Czech, Eugeniusz Ciszak. Wojewodowie ¦l±scy (1997-...): Marek Kempski, Wilibald Winkler, Lechosław Jarzębski, Tomasz Pietrzykowski, Zygmunt Łukaszczyk.
