Rozpad województwa (pseudo)śląskiegowww.ingner.wordpress.com, 2007.07.19, Ingner
Rozpad województwa albo raczej podział wedle historycznych granic to najlepsza rzecz jaka może spotkać miasta małopolskie wchodzące w skład obecnego woj. śląskiego (śląskiego tylko z nazwy).
Co zyska na tym region dąbrowski:
Będzie w normalnym województwie i u siebie a więc w Małopolsce do której z racji historycznych bezsprzecznie należy.
Z miast regionu dąbrowskiego zostanie zdjęte odium śląskości, co samo w sobie jest cenne gdyż Śląsk i Ślązacy nie są zbyt lubiani w Polsce i nie jest żadnym prestiżem dla Sosnowca, że jest kojarzony (mylnie) właśnie z owym Śląskiem.
Zagłębie Dąbrowskie raz na zawsze uwolni się od górnośląskiej zapiekłości która jest dostrzegalna na każdym kroku. Skończy się też niesprawiedliwe dzielenie środków i faworyzowanie jednej strony województwa.
Lobby małopolskie w parlamencie i rządzie zacznie odtąd reprezentować także interesy ZD a więc region ten przestanie być ziemią niczyją o którą nie ma kto zadbać i zawalczyć odnośnie rozmaitych inwestycji i projektów.
Stolica województwa będzie taka że nie trzeba się będzie za nią wstydzić jak to ma miejsce w przypadku Katowic.
Powstaną wydziały zamiejscowe Urzędu Wojewódzkiego a także do regionu dąbrowskiego ściągniete zostaną krakowskie uczelnie, które są obok warszawskich najlepsze w Polsce.
Region dąbrowski będzie się mógł spokojnie rozwijać jako że do Krakowa jest ok 60 km więc będzie liczącym się silnym "autonomicznym" subregionem. Nie będzie takiej sytuacji jak teraz, że wszystkie inwestycje muszą być lokowane w Katowicach bo przecież to tak blisko więc Sosnowiec czy Dąbrowa mają być tylko sypialniami i zapleczem Katowic (nota bene Katowice 305 tys. mieszkańców, Sosnowiec 218 tys.).
Przeciwnicy zwykle powtarzają od lat ten sam, wyświechtany zestaw zatrzeżeń:
Śląsk jest tak blisko więc musicie być w tym województwie.
- Nie jest to prawdą a jedynie szkodliwym mitem. To komuniści narzucili nam wspólne województwo ale jakby ktoś nie zauważył tamta epoka już się skończyła i teraz wszystko jest możliwe o ile będzie taka wola mieszkańców . Bliskość Katowic to tylko kłopot bo to miasto rozwija się kosztem sąsiadów nie dając nic w zamian. Gdyby zapytać mieszkańców Bielska-Białej czy by się zamienili na miejsca z Sosnowcem i chcieli być tak blisko Katowic (i Śląska) to by się tylko roześmiali. Jak najdalej od śląskiej "czarnej dziury" czy to w sensie geograficznym (na co nie mamy wpływu) czy administracyjnym (na co jak najbardziej mamy wpływ).
Sosnowiec i Katowice to miasta graniczne.
- No i co z tego? Cieszyn i Czeski Cieszyn to też miasta graniczne i doskonale funkcjonują nie tylko w dwóch różnych regionach ale w dwóch różnych państwach.Takich przypadków jest bardzo dużo. Granica często wręcz przyczynia się do rozwoju nadgranicznych miast. Poza tym Sosnowiec i Katowice nie mają wspólnej starówki, gdzie tu więc jakiś problem?
Stracicie finansowo jeśli przejdziecie do woj. krakowskiego.
- Jest to argument- kuriozum. Wystarczy popatrzeć jak wygląda Sosnowiec czy Dąbrowa albo Zawiercie i będzie wiadomo co nam to województwo dało. Środki z dotacji unijnych czy rozdzielane przez województwo trafiają tylko na Śląsk (oni nawet nie próbuja zachowywać pozorów uczciwości). Gdyby przez ostanie dziesięciolecia miasta regionu dąbrowskiego były w woj. krakowskim to czy dziś wyglądałyby gorzej czy lepiej? Niech sobie każdy sam odpowie. Poza tym jest jeszcze jedna rzecz której nie można kupić za żadne pieniądze - tożsamość regionalna.
Kraków jest za daleko.
- Zupełnie nie trafiony argumet. Bliżej jest z Sosnowca do Krakowa niż z Częstochowy do Katowic. Tanów czy Nowy Sącz też są trochę dalej w porównaniu z miastami regionu dąbrowskiego. Taka odleglość jest idealna dla samodzielnego rozwoju a jednocześnie dobrej wpółpracy ze stolicą województwa.
Właściwie nie ma żadnych merytorycznych argumentów przeciwko podziałowi. Życie pokazało, że np. Chrzanów i Jaworzno mogą normalnie współpracować mimo iż są w dwóch różnych województwach. Podobnie Dąbrowa z Olkuszem czy Bukownem. Koniec świata więc nie nastąpi i na przykład wszelkie połączenia komunikacyjne będa nadal funkcjonować (vide Jaworzno-Chrzanów gdzie normalnie kursują autobusy). Całe to straszenie jest więc tylko graniem na emocjach aby utrzymać istniejący stan rzeczy. Stan który jest korzystny dla Katowic i bardzo niekorzystny dla regionu dąbrowskiego. Czas aby politycy zaczęli działać w tym kierunku i traktować projekt powrotu miast regionu dąbrowskiego do Małopolski zupełnie poważnie. Zagłębie Dąbrowskie naprawdę nie jest skazane na Śląsk jak to się próbuje od lat przedstawiać w katowickich mediach.
Tak będzie wyglądało województwo małopolskie po przyłączeniu regionu dąbrowskiego, pow. żywieckiego i Bielska-Białej.
Dla wyjaśnienia dodam, że najprawdopodobniej o ile znam sympatie Częstochowian również oni zechcieliby się znaleźć w tym województwie, nie ma ich na mapie ponieważ Częstochowa ma jeszcze jedną poważną opcję - utworzenie województwa Staropolskiego, przy podziale władzy z Kielcami. Jeśliby udało się dokooptować do tego regionu powiat radomski powstałoby spójne terytorialnie i silne województwo. Choć w mojej ocenie opcja z Cze-wą w woj. małopolskim jest lepsza. Co do miasta Bielsko-Biała to sympatie mieszkańców jednoznacznie wskazują w którym woj. widzieliby swoje miasto, choć powiat ziemski zostałby prawie na pewno podzielony zgodnie z historyczną tradycją. Z powiatu tarnogórskiego będzie trudno wyrwać Ożarowice - znajduje się tam lotnisko i opór Katowic byłby zapewne duży. Od lat mieszkańcy gminy Ożarowice korzystają z tarnogórskiej służby zdrowia (a nie będzińskiej) dzięki czemu wielu ma już w metryce wpisane miejsce urodzenia - Tarnowskie Góry. Tak się ześlązacza potrzebne tereny choć nic nie jest przesądzone, o wszystkim decydują mieszkańcy.
Im szybciej region dąbrowski znajdzie się w woj. małopolskim tym lepiej. Praktycznie to właśnie te miasta ponoszą największe straty z tytułu przynależności do pseudośląskiego województwa.
Województwo śląskie - jedno z 16 województw, jednostka samorządu terytorialnego i jednostka podziału administracyjnego Polski. Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 na mocy Ustawy o samorządzie województwa z 5 czerwca 1998. Stolicą województwa są Katowice. Województwo śląskie jest jedynym województwem w Polsce, w którym jest więcej powiatów grodzkich (19) niż powiatów ziemskich (17).
HISTORIA. Obecne województwo śląskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego: katowickiego (oprócz gmin powiatów olkuskiego1 i chrzanowskiego oraz gminy Brzeszcze z powiatu oświęcimskiego), bielskiego (oprócz gmin powiatów suskiego, wadowickiego i oświęcimskiego), częstochowskiego (oprócz gmin znajdujących się obecnie w powiatach oleskim (6 gmin), pajęczańskim (3 gminy), radomszczańskim (2 gminy) i włoszczowskim (3 gminy), 1 Gmina miejska Sławków znalazła się początkowo w powiecie olkuskim w woj. małopolskim. 1.I.2002 została, przeniesiona do powiatu będzińskiego w woj. śląskim. W latach 1922-1939 istniało pierwsze polskie województwo śląskie, które miało status obszaru outonomicznego w kraju - było ono złożone jedynie w ziem śląskich, przyznanych Polsce w 1922 roku. W latach 1945-1950 istniało województwo śląsko-dąbrowskie, którego obszar po części pokrywał się z dzisiejszym województwem śląskim - zostało ono podzielone na późniejesze województwa katowickie i opolskie.
GEOGRAFIA. Położenie:Województwo śląskie jest położone na południu Polski, nad górną Wisłą, Odrą i Wartą i graniczy z Czechami i Słowacją. Pod względem geograficzno-fizycznym na terenie tego województwa znajdują się: Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Pagóry Jaworznickie, Kotlina Oświęcimska, Płaskowyż Głubczycki, Płaskowyż Rybnicki, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Beskid Mały, Kotlina Żywiecka. Geografia historyczna - podział powierzchni województwa śląskiego: 48% - Górny Śląsk należący do Śląska (Śląsk Cieszyński, ziemia pszczyńska, Górnośląskie Zagłębie Węglowe: ziemia lubliniecka, ziemia bytomska, ziemia katowicko-mysłowicka, ziemia rybnicko-raciborska, ziemia toszecko-gliwicka), 46% - ziemia krakowska należąca historycznie do Małopolski (Zagłębie Dąbrowskie, Żywiecczyzna, ziemia częstochowska), 7% - ziemie należące historycznie do Wielkopolski (ziemia sieradzka, ziemia wieluńska).
TRANSPORT I KOMUNIKACJA. Komunikacja: Przez województwo śląskie przebiega szereg linii kolejowych. Silnie rozwinięta jest też sieć dróg. Biegnie tędy Autostrada A4, E40 (trasa europejska), E75 (trasa europejska) oraz kilkanaście dróg krajowych i dróg wojewódzkich. Budowana jest kolejna autostrada - A1. Znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Komunikacja miejska to przede wszystkim KZK GOP i MZK Jastrzębie Zdrój. Transport kolejowy:Województwo śląskie stanowi jeden z największych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce - pasażerskiej i towarowej. Z katowickiego dworca kolejowego odjeżdżają pociągi wszystkich kategorii, w tym EuroCity i InterCity, zapewniające połączenia z największymi miastami w Polsce oraz z Czechami, Słowacją, Węgrami, Austrią i Niemcami. Dużą rolę odgrywają przewozy tranzytowe, także międzynarodowe. Funkcjonują tu cztery kolejowe przejścia graniczne: Zebrzydowice-Piotrowice, chałupki-Bogumin, Zwardoń-Skalite, Cieszyn-Czeski Cieszyn. Transport lotniczy: W odległości ok. 30 km na północ od centrum Katowic znajduje się międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Ma on terminal pasażerski oraz terminal cargo. Port obsługuje stałe połączenia rejsowe z ponad dwudziestoma lotniskami liniami lotniczymi: Air France, Centralwings, EuroLOT, LOT, Lufthansa, Wizz Air oraz Rainair. W województwie śląskim znajdują się też lotniska sportowe: w Katowicach (lotnisko Muchowiec), w Rybniku (lotnisko Gotartowice), w Gliwicach, Bielsku-Białej, Częstochowie. Transport wodny: Port Gliwice obecnie wraz ze stacją kolejową, terminalem celnym, wolnym obszarem celnym, bazą magazynową, parkingami i biurami jest jednym z elementów Śląskiego Centrum Logistyki. Port w Gliwicach uważany jest za najnowocześniejszy i najbardziej uniwersalny port śródlądowy w kraju. Poprzez sieć kanałów i rzekę Odrę połączony jest on z siecia kanałów niemieckich (Berlin) oraz morzem Bałtyckim.
OPIEKA MEDYCZNA. Ośrodki zdrowia: Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 1 im. prof. Józefa Gasińskiego w Tychach, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3 w Rybniku, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu, Wojewódzki Szpital Zespolony im. prof. dr Witolda Orłowskiego w Częstochowie, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie, Miejski Szpital im. dr. T. Chałubińskiego w Częstochowie, Szpital Hutniczy w Częstochowie, Wojewódzki Szpital Zespolony w Częstochowie, Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Lublińcu, Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie, Szpital MSWiA w Katowicach, 106 Szpital Wojskowy z Przychodnią-Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gliwicach, Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Częstochowskie Regionalne Centrum Chorób Serca i Naczyń, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach, Beskidzkie Centrum Onkologii im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej, Centrum Psychiatrii w Katowicach, Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny im dr Emila Cyrana w Lublińcu, Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku, Wielospecjalistyczny Szpital w Jaworznie, Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. dr Alojzego Pawelca w Wodzisławiu Śląskim, Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich, Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich, Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Odwykowego i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Gorzycach, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach, Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu, Wojewódzki Zakład Opieki Zdrowotnej nad Matką, Dzieckiem i Młodzieżą w Częstochowie, Wojewódzkie Centrum Pediatrii Kubalonka w Istebnej, Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Jastrzębiu-Zdroju, Chorzowskie Centrum Pediatrii i Onkologii im. dr. E. Hankego, Śląski Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu, Zespół Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych w Katowicach, Szpital Śląski w Cieszynie.
PRZEMYSŁ. Górnośląski Okręg Przemysłowy, zajmujący centralną część województwa, jest najsilniej uprzemysłowionym obszarem Polski. W województwie wyróżniamy jeszcze podmioty: Rybnicki Okręg Węglowy, Jaworznicko-Chrzanowski Okręg Przemysłowy, Bielski Okręg Przemysłowy, Częstochowski Okręg Przemysłowy, Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Gliwicka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Zakłady przemysłowe: kopalnie węgla kamiennego: Jastrzębska Spółka Węglowa; huty żelaza i metali nieżelaznych: Huta Katowice, Huta Bankowa, Huta Częstochowa, Huta Będzin, Huta Łaziska; koksownie: Koksownia Przyjaźń, Koksownia Radlin; przemysł motoryzacyjny: Fiat Auto Poland w Bielsku-Białej i zakłady Opel GM w Gliwicach; przemysł chemiczny; przemysł włókienniczy - największe ośrodki to Częstochowa i Lubliniec; przemysł materiałów budowlanych; przemysł energetyczny: Elektrownia Rybnik, Elektrownia Jaworzno III, Elektrownia Jaworzno II, Elektrownia Łagisza, Elektrociepłownia Będzin, Elektrownia Porąbka-Żar. Zasoby surowców mineralnych: pokłady węgla kamiennego, pokłady rud żelaza, pokłady rud cynku i ołowiu.
NAUKA I OŚWIATA: Szkoły wyższe: Akademia Ekonomiczna, Akademia Muzyczna, Akademia Polonijna, Akademia Wychowania Fizycznego, Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Górniczo-Hutnicza, Akademia Techniczno-Humanistyczna, Akademia im. Jana Długosza, Bielska Wyższa Szkoła Biznesu i Informatyki im. J. Tyszkiewicza, Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Turystyki, Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, Międzynarodowa Szkoła Bankowości i Finansów, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, wydział tańca współczesnego, Politechnika Śląska, Wyższa Szkoła Lingwinistyczna, Politechnika Częstochowska, Polska Akademia Nauk, Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Śląska Akademia Medyczna, Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej, Śląska Wyższa Szkoła Informatyki, Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania, Uniwersytet Śląski, Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej, Wyższa Szkoła Bankowa, Wyższa Szkoła Administracji, Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów, Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów, Wyższa Szkoła Biznesu, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna, Wyższa Szkoła Handlowa, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Instytut Pedagogiki, Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego, Wyższa Szkoła Sztuk Performatywnych, Wyższa Szkoła Sztuki Stosowanej, Wyższa Szkoła Techniczna, Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych, Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych, Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych, Wyższa Szkoła Humanitas, Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych, Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy, Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych, Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych.
KULTURA. Biblioteki: Biblioteka Śląska. Muzea: Muzeum Śląskie, Muzeum Górnośląskie, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Muzeum Zagłębia, Muzeum Górnictwa Węglowego, Tyskie Muzeum Piwowarstwa, Muzeum Maszyn Biurowych, Muzeum Nośników Danych, Muzeum Prawa i Prawników Polskich, Muzeum Geologii Złóż, Muzeum Archidiecezjalne, Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów, Muzeum Najmniejszych Książek Świata Zygmunta Szkocnego, Muzeum Biograficzne P. Stellera, Muzeum Sztygarka, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Historii Jaworzna, Muzeum Dzwonków, Centralne Muzeum Pożarnictwa, Centrum Scenografii Polskiej, Górnośląski Park Etnograficzny, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, Izba Śląska, Sztolnia Czarnego Pstrąga, Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, Skansen górniczy "Królowa Luiza", Skansen podziemny "Guido", Zabytkowa kopalnia "Ignacy", Państwowe Muzeum Wnętrz Zabytkowych, Muzeum Prasy Śląskiej, Skansen Zagroda Wsi Pszczyńskiej. Teatry: Teatr Śląski, Teatr Zagłębia, Śląski Teatr Tańca, Teatr Rozrywki, Teatr GuGalander, Teatr Ateneum, Teatr Korez, Teatr Cogitatur, Teatr Nowy, Teatr Locus, Teatr Iluzji, Teatr Domisol, Teatr Mały, Teatr Gry i Ludzie, Teatr Dzieci Zagłębia, Teatr Wielkie Koło, Teatr Peventorium, Teatr Lalki i Aktora "Arena", Gliwicki Teatr Muzyczny, Kinoteatr Rialto, Kinoteatr Tęcza, Kinoteatr Bałtyk, Kinoteatr X, Suka Off, Teatr Ziemi Rybnickiej, Teatr Polski, Teatr Lalek "Banialuka", Teatr im. Adama Mickiewicza, Teatr From Poland, Teatr im. Adama Mickiewicza. Muzyka: Filharmonia Śląska, Filharmonia Zabrzańska, Filharmonia Częstochowska, Opera Śląska, Estrada Śląska, Rawa Blues Festiwal, Metalmania, Mayday Festiwal, Off Festival, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. G. Fitelberga, Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Wojskowych, Państwowy Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk".
TURYSTYKA I WYPOCZYNEK. Beskid Śląski jest terenem turystycznym, na jego terenie znajdują się liczne ośrodki sportów zimowych, a także bazy turystyczne oraz szlaki turystyczne. Województwo śląskie jest miejscem o dużej liczbie jezior (szczególnie sztucznych) - wiele z nich umożliwia uprawianie sportów wodnych, np. zbiornik Pogoria w Dąbrowie Górniczej czy Zalew Rybnicki w Rybniku. na terenie województwa śląskiego znajdują się tereny pieszych wędrówek, wspinaczki skałkowej oraz speleologii na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej tzn. Szlak Orlich Gniazd. Miejscowości wypoczynkowe województwa śląskiego: Szczyrk, Ustroń, Wisła, Kroczyce, Istebna, Brenna, Korbielów, Zwardoń, Rudy. Obiekty turystyczne województwa śląskiego: Klasztor na Jasnej Górze w Częstochowie, Zamek w Pszczynie, Zamek Piastowski w Gliwicach, Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach, Zamek w Rybniku, Radiostacja gliwicka, Stare Miasto w Gliwicach, Zamek w Będzinie, Zamek w Chudowie, Zamek w Lublińcu, Zamek w Podzamczu koło Ogrodzieńca, Zamek w Olsztynie koło Częstochowy, Skansen górnictwa "Luiza" i "Guido" w Zabrzu, Kopalnia Rud Srebronośnych w Tarnowskich Górach, Skansen Kolei Wąskotorowych w Rudach, Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, Trójkąt Trzech Cesarzy w Mysłowicach, Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryji Panny w Rudach, Zabytki jurysdykcji karnej, Bazylika św. Antoniego w Rybniku, Kościół św. Mikołaja z XIII wieku w Lublińcu, Gotycki kościół pw. św. Trójcy w Wodzisławiu Śląskim z II poł. XV w., Kościół św. Katarzyny z 1534 r. w Rybniku, Kolegiata Św. Wojciecha i św. Katarzyny z XVI w. w Jaworznie, Dwór obronny w Jastrzebiu-Zdroju, Park Zdrojowy w Jastrzębiu-Zdroju, Zamek Sułkowskich w Bielsku-Białej, Katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej, Kościół św. Jakuba w Lubszy k/Lublińca z XIV w., Stare Miasto w Cieszynie XIII-XX w., Góra Zamkowa w Cieszynie XI-XIX w., Kaplica Zamkowa na Górze Zamkowej w Cieszynie (Rotunda) XI/XII w., Relikty wieży ostatecznej obrony i fragmentów zamku w na Górze Zamkowej w Cieszynie XII-XVI w., Wieża "Piastowska" na Górze Zamkowej w Cieszynie XIV w., Kościół św. Marii Magdaleny w Cieszynie z nekropolią Piastów Śląskich XIII-XIX w.
PRZYRODA. Na terenie województwa ślaskiego znajdują się kompleksy leśne, których historyczne i umowne nazwy to: Bory Niemodlińskie, Bory Stobrawskie, Lasy Lubliniecko-Świerklanieckie, Lasy Raciborskie, Lasy Pszczyńskie. Parki krajobrazowe województwa śląskiego: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, Babiogórski Park Narodowy, Park Krajobrazowy Beskidu Małego, Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego, Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą, Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Park Krajobrazowy Stawki, Załęczański Park Krajobrazowy, Żywiecki Park Krajobrazowy, Rezerwat przyrody Dolina Żabnika, Rezerwat sasanek.
SPORT. Ważniejsze kluby sportowe województwa śląskiego: AZS Częstochowa, AWF Mickiewicz Katowice, AZS AWF Katowice, AZS US Katowice, Błękitni Aniołów, GKS Katowice, HC GKS Katowice, Hetman Szopienice, HKS Szopienice, Rozwój Katowice, MK Katowice, MKS Pałac Młodzieży Katowice, Naprzód Janów Katowice, Policyjny Klub Sportowy Katowice, Sparta Katowice, Dąb Katowice, EKS Katowice, FC Katowice, Górnik Katowice, KS Baildon Katowice, Pogoń Katowice, Zagłębie Sosnowiec, Czarni Sosnowiec, GKS Płomień Milowice, Victoria Lubliniec, K.P. Polska Energia SSA Sosnowiec, Piast Gliwice, Carbo Gliwice, Polonia Bytom, Szombierki Bytom, Górnik Miechowice, Rozbark Bytom, Stal Bobrek Bytom, Browary Tyskie Bobry Bytom, Zefir Bytom, Górnik Zabrze, Gwarek Zabrze, Walka Zabrze, Sparta Zabrze, Slavia Ruda Śląska, Grunwald Ruda Śląska, Urania Ruda Śląska, GKS 71 Tychy, GKS Tychy, Ruch Chorzów, Raków Częstochowa, AKS Chorzów, Dynamit Chorzów, Alba Elcho Chorzów, Szczakowianka Jaworzno, Victoria Jaworzno, Vitoria Częstochowa, RKS Grodziec, Śląsk Świętochłowice, Naprzód Lipiny, KS Strzybnica, CKS 1924 Czeladź, Concordia Knurów, Ruch Radzionków, MMKS Dąbrowa Górnicza, Sparta Lubliniec, ROW Rybnik, RKM Rybnik, RMKS Rybnik, TS Volley Rybnik, Odra Wodzisław, GKS Jastrzębie, Piast Cieszyn (obecnie Mieszko-Piast), KS Jastrzębski Węgiel, BKS Stal Bielsko-Biała, TS Podbeskidzie Bielsko-Biała, KS Naprzód 23 Rydułtowy dawny GKS, KS Wisła Ustronianka, Włókniarz Częstochowa.
PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY: Powiaty ziemskie województwa śląskiego: powiat cieszyński, wodzisławski, będziński, bielski, żywiecki, tarnogórski, częstochowski, zawierciański, gliwicki, raciborski, pszczyński, mikołowski, kłobucki, lubliniecki, rybnicki, myszkowski, bieruńsko-lędziński. Miasta województwa śląskiego: Katowice, Częstochowa, Sosnowiec, Gliwice, Zabrze, Bytom, Bielsko-Biała, Ruda Śląska, Rybnik, Tychy, Dąbrowa Górnicza, Chorzów, Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój, Mysłowice, Siemianowice Śląskie, Będzin, Żory, Tarnowskie Góry, Piekary Śląskie, Racibórz, Świętochłowice, Zawiercie, Wodzisław Śląski, Knurów, Mikołów, Cieszyn, Czechowice-Dziedzice, Czeladź, Myszków, Żywiec, Lubliniec, Czerwionka-Leszczyny, Pszczyna, Łaziska Górne, Rydułtowy, Bieruń, Pyskowice, Orzesze, Radlin, Radzionków, Lędziny, Ustroń, Skoczów, Pszów, Kłobuck, Wisła, Blachownia, Wojkowice, Poręba, Kalety, Imielin, Miasteczko Śląskie, Łazy, Sławków, Koniecpol, Szczyrk, Siewierz, Kuźnia Raciborska, Krzepice, Ogrodzieniec, Żarki, Woźniki, Szczekociny, Toszek, Strumień, Wilamowice, Koziegłowy, Krzanowice, Pilica, Sośnicowice.
WOJEWODOWIE. Wojewodowie Śląscy (1922-1939): Józef Rymer, Antoni Schultis, Tadeusz Koncki, Mieczysław Bilski, Michał Grażyński. Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej: Jerzy Ziętek. Wojewodowie Śląsko-Dąbrowscy (1945-1948): Jerzy Ziętek, Aleksander Zawadzki. Wojewodowie Katowiccy (1952-1997): Bolesław Jaszczuk, Jerzy Ziętek, Stanisław Kiermaszek, Zdzisław Legomski, Henryk Lichoń, Roman Paszkowski, Tadeusz Wnuk, Wojciech Czech, Eugeniusz Ciszak. Wojewodowie Śląscy (1997-...): Marek Kempski, Wilibald Winkler, Lechosław Jarzębski, Tomasz Pietrzykowski, Zygmunt Łukaszczyk.
